بسیاری از مردان ایرانی به داشتن ریش و سبیل پرپشت علاقه دارند. چرا که در کشور ما به خاطر شرایط فرهنگی و زمینه‌های دینی، داشتن ریش و سبیل از جلوه‌های زیبایی صورت مردان محسوب می‌شود. موهای صورت همانند موهای سر، موهبتی خدادادی هستند که برخی از ما از آن بهره مند نیستیم. اما خبر خوب این است که با کاشت ریش و سبیل تقریباً همه می‌توانند ریش و سبیل پرپشت و زیبا داشته باشند.
در این مقاله می‌خواهیم تمام موضوعات و جنبه‌های مربوط به کاشت ریش و سبیل را بررسی کنیم. از کاندیدای مناسب برای کاشت گرفته تا عوارض جانبی و مراقبت‌های پس از کاشت. اما پیش از این که به سراغ اصل مطلب برویم، باید ببینیم که علت ریزش مو در ناحیه ریش و سبیل یا طاسی‌های ناحیه‌ای در برخی از مردان چیست.
علت ریزش مو در ناحیه ریش و سبیل
مشکلات ریش و سبیل در آقایان به سه شکل کلی مشاهده می‌شود:
*در بیشتر آقایان بخش‌هایی از صورت (مثل لپ‌ها) فاقد ریش است ولی بخش‌های دیگر تراکم خوبی دارند مثلاً چانه پر از مو است.
*برخی از آقایان ریش و سبیل کامل دارند ولی با تراکم کم و موهای ضعیف. این افراد عموماً نمی‌توانند ریش و سبیل خود را بلند کنند.
*تعداد کمی از آقایان به طور کلی ریش و سبیل ندارند که می‌تواند علل ژنتیکی، مادرزادی یا اکتسابی داشته باشد.
این مشکلات را می‌توانیم با کاشت ریش و سبیل برطرف کنیم، البته اگر کاندیدای خوبی برای این روش باشید.
اما علت ضعف‌های موجود در موهای ریش و سبیل چیست؟ واقعیت این است که برای کم‌پشت بودن ریش و سبیل شما علل محتمل زیادی وجود دارد. خوب است این علل را بشناسید ولی روش درمان همه‌ی این‌ها تقریباً یکی است: کاشت ریش و سبیل.
در ادامه چند مورد از دلایل مهم‌تر را بررسی کرده‌ایم:
۱) عوامل ژنتیکی
عوامل ارثی یا ژنتیکی احتمالاً مهم‌ترین دلایل کم‌پشت بودن ریش و سبیل هستند. اگر پدر و پدربزرگ شما ریش پرپشت و سبیل ضخیمی داشته‌اند، احتمالاً برای شما نیز چنین خواهد شد. اگر هم که شرایط برعکس این بوده، به احتمال زیاد ریش و سبیل پرپشتی نخواهید داشت. البته وضعیت ریش و سبیل در خانواده‌ی مادری هم مهم است.
وقتی می‌گوییم یک چیزی ارثی یا ژنتیکی است، یعنی دارویی وجود ندارد که بتواند شرایط را عوض کند. در حال حاضر کاشت ریش و سبیل تنها چاره‌ای است که داریم. داروها، لوسیون‌ها، سرم‌ها، مزوتراپی و سایر روش‌ها نمی‌توانند همچون معجزه‌ای الهی، باعث رشد ریش و سبیل شما بشوند! پس فریب تبلیغات دروغین و ادعاهای توخالی را نخورید.
۲) هورمون‌ها
هورمون‌ها می‌توانند یکی از عوامل کم‌پشتی ریش و سبیل باشند. هورمونی که روی رشد موهای ریش و سبیل تاثیر حیاتی دارد، تستسترون است. یکی از هورمون‌های جنسی بدن که به هورمون جنسی مردانه نیز معروف است. البته خانم‌ها نیز این هورمون را می‌سازند، ولی مقدار ترشح آن در آقایان بیشتر است.
تولید و ترشح هورمون تستسترون در دوران بلوغ آقایان زیاد می‌شود. حتماً دیده و تجربه کرده‌اید که ریش و سبیل پسران در سن بلوغ به تدریج پرپشت‌تر می‌شود. برخی از متقاضیان کاشت ریش و سبیل کسانی هستند که بدنشان تستسترون کمتری تولید می‌کند.
تستسترون در پوست به هورمون DHT یا دی هیدرو تستسترون تبدیل می‌شود. DHT همان اثرات تستسترون را روی فولکیول‌ها می‌گذارد ولی چون یک هورمون موضعی است و مدت زیادی در بافت می‌ماند و اثرات بیشتری نسبت به تستسترون روی موها می‌گذارد. در پوست ما آنزیمی به نام ۵ آلفا ردوکتاز (۵AR) وجود دارد که تستسترون را به DHT تبدیل می‌کند. از داروهای مهار کننده‌ی این آنزیم (مثل فیناستراید) برای درمان ریزش مو با الگوی مردانه استفاده می‌شود.
DHT در کسانی که ریزش موی ارثی (آلوپسی آندروژنی) دارند، باعث ریزش موهای سر و افزایش موها در سایر نقاط بدن می‌شود. برای همین اگر آنزیم ۵AR کم باشد یا به هر دلیل دیگری تولیدات DHT کاهش یابد، موهای سر پشت‌تر و موهای صورت کمتر می‌شوند. برخی از متقاضیان کاشت ریش و سبیل کسانی هستند که آنزیم ۵ آلفا ردوکتاز کمتری در بدن خود دارند.
نکته‌ی آخر این که در برخی مردان خونرسانی به نواحی گونه ضعیف‌تر از خونرسانی به سایر بخش‌های صورت است. برای همین مواد مغذی و هورمون‌های کمتری به فولیکول‌های این ناحیه می‌رسند. مسئله‌ای که باعث می‌شود در برخی مردان، نواحی گونه و لپ‌ها خالی از مو باشد.
۳) آسیب‌ها و بیماری‌ها
برخی آسیب‌ها به پوست و بیماری‌های پوستی می‌توانند باعث طاسی موقت یا دائم در نواحی ریش و سبیل شوند. برخی از این موارد عبارت‌اند از:
*زخم و اسکار
*جای بخیه
*شکستگی
*عمل‌های جراحی مثل جراحی ترمیم شکاف کام
*سوختگی‌ها
*فولیکولیت (التهاب فولیکول‌ها)
البته همیشه ریزش ریش و سبیل ناشی از موارد بالا دائمی نیست ولی اگر دائمی باشد، تنها راه بهبود شرایط، کاشت ریش سبیل است.
به جز این موارد، آلوپسی آره‌آتا یا ریزش موی سکه‌ای هم می‌تواند باعث ریزش و کم‌پشتی موهای ریش و سبیل شود. ریزش مو در آلوپسی آره‌آتا (چه در سر و چه در ریش) معمولاً موقتی است ولی به صورت دوره‌ای تکرار می‌شود. طاسی‌های ناشی از آلوپسی آره‌آتا را نمی‌توان با کاشت درمان کرد.
۴) سبک زندگی
همه ما می‌دانیم که باید خواب کافی داشته باشیم، غذاهای سالم بخوریم، ورزش کنیم و از میزان استرس خود بکاهیم. این موارد برای سلامت عمومی بدن شما و همچنین رشد ریش و سبیل شما مهم هستند. در مورد رژیم غذایی، ویتامین‌های بیوتین و نیاسین می‌توانند روی رشد ریش و سبیل و موهای سر موثر باشند. این ویتامین‌ها در خوراکی‌هایی مانند تخم مرغ، آووکادو، شیر، ماهی و تخم آفتابگردان یافت می‌شوند و خوب است که در رژیم غذایی شما باشند.
راهنمای متقاضیان کاشت ریش و سبیل
اگر تصمیم دارید ریش یا سبیل بکارید، مواردی هست که باید بدانید. در انتهای این مقاله می‌توانید به سوالات زیر پاسخ بدهید:
*منظور از کاشت یا پیوند مو چیست؟
*مزایا و معایب کاشت ریش و سبیل چه هستند؟
*هزینه‌های درمانی چقدر است؟
*آیا کاندیدای مناسبی برای کاشت هستید؟
*چه انتظاری می‌توان از کاشت ریش و سبیل داشت؟
*بهترین کلینیک کاشت مو سر و صورت چه ویژگی‌هایی دارد؟
کاندیدای مناسب
به طور کلی تمام مردانی که می‌خواهند ریش و سبیل طبیعی و پرپشتی داشته باشند، می‌توانند ریش و سبیل بکارند. این که شما کاندیدای مناسبی برای این روش هستید، در جلسه مشاوره به طور کامل بررسی خواهد شد.
کاندیدای مناسب برای کاشت ریش و سبیل عبارت‌اند از:
*آقایانی که وضعیت سلامت عمومی مطلوبی دارند.
*کسانی که ریش و سبیل کمی پشتی دارند، بخش‌هایی از ریش یا سبیل‌شان دچار طاسی شده یا به طور مادرزادی ریش و سبیل ندارند.
*کسانی که از کاشت موی صورت انتظارات صحیحی دارند و با محدودیت‌ها و عوارض این روش درمانی آشنا هستند.
نتایج و دستاوردهای کاشت ریش و سبیل
به عنوان متقاضی کاشت موی صورت باید بدانید که محدودیت‌های این روش چیست و چقدر نزدیک به چیزی است که در ذهن دارید و می‌خواهید به آن دست یابید.
۱) تعداد جلسه کاشت
هدف ما این است که در یک جلسه درمانی به بالاترین تراکم ممکن که پوست صورت شما اجازه می‌دهد، برسیم. معمولاً در یک جلسه می‌توانیم سبیل و ریش ناحیه‌ی چانه را به طور کامل بکاریم. ولی ممکن است برای کاشت کامل ریش، بیش از یک جلسه نیاز باشد. در مورد کسانی که به دلیل زخم و آسیب‌های پوستی دچار طاسی ریش و سبیل شده‌اند، داستان کمی متفاوت است. برای رسیدن به تراکم بالا در این افراد ممکن است به ۲ یا حتی ۳ جلسه درمانی نیاز باشد.
۲) تراکم
این که در کاشت موی صورت به چه تراکمی برسیم، به خودتان بستگی دارد. هر تراکمی را که شما درخواست کنید و پوست صورت‌تان اجازه دهد، هدف ما خواهد بود. معمولاً بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ واحد فولیکولی (گرافت) برای کاشت سبیل کفایت می‌کند. برای کاشت سبیل و ریش ناحیه‌ی چانه، به ۵۰۰ تا ۶۰۰ گرافت نیاز داریم. کاشت کامل ریش و سبیل، ممکن است به ۲۵۰۰ گرافت یا بیشتر نیاز داشته باشد.
۳) جهت رشد موها
باید بدانید که پوست صورت نرم‌تر و نازک‌تر از پوست سر است. با وجود این که ما تمام تلاش خود را می‌کنیم که فولیکول‌ها در جهت درستی در پوست قرار بگیرند، ممکن است جهت رشد تعدادی از موها در جریان دوره‌ی ریکاوری تغییر کند. در مجموع شکل رشد موهای ریش و سبیل در سال اول بعد از کاشت ممکن است غیرطبیعی به نظر برسد. ولی در سال دوم و سوم ظاهر ریش و سبیل بهبود یافته و طبیعی می‌شود.
۴) ضخامت مو
موی ریش و سبیل معمولاً ضخیم‌تر از موهای سر است. واحدهای فولیکولی موجود در صورت، یک یا دو تار مو دارند ولی بیشتر واحدهای فولیکولی موجود در پوست سر، سه یا چهار تار مو دارند. برای کاشت ریش و سبیل از موهای موجود در پشت سر استفاده می‌کنیم که ضخیم‌ترین موها را دارد و سعی می‌کنیم فولیکول‌های تک یا دو مویی را برداشت کنیم. با تمام این تلاش‌ها ممکن است موهای ریش و سبیل چندان ضخیم نباشند. البته به مرور زمان فولیکول های مو با بافت جدید خود هماهنگ می شوند و ضخامت بیشتری می گیرند.
عوارض کاشت ریش و سبیل
روش‌های امروزی کاشت ریش و سبیل کم‌تهاجمی، ایمن و کم‌عارضه هستند. بیشتر عوارض جانبی کاشت مو طبیعی و موقت هستند.
آیا کاشت ریش درد دارد ؟
تنها مرحله‌ای که ممکن است کمی درد داشته باشد، مرحله‌ی تزریق داروی بی‌حسی به صورت است. سایر مراحل بدون درد و تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شوند. قدرت التیام پوست صورت بسیار بالاست و آسیب‌های جزئی ایجاد شده در مرحله‌ی کاشت گرافت‌ها به سرعت ترمیم می‌شود، حتی سریع‌تر از پوست سر. معمولاً تا سه یا چهار روز بعد از کاشت ریش و سبیل، پوست کاملاً ترمیم می‌شود.
روش‌های کاشت ریش و سبیل
کاشت مو در ناحیه‌ی صورت را می‌توانیم با استفاده از روش FUT، روش FIT و سایر روش‌های بر پایه‌ی روش FIT انجام بدهیم. هر کدام از این روش‌ها مزایا و معایب خود را دارند و باید ببینیم که با توجه به شرایط شما، کدام مناسب‌تر بوده و نتایج بهتری را حاصل می‌کند.
تفاوت روش‌های کاشت ریش
تفاوت روش‌های مختلف کاشت مو در دو چیز است: اول شیوه‌ی برداشت فولیکول‌ها و دوم ابزارهایی که استفاده می‌شود.
شیوه‌ی برداشت فولیکول‌ها
دو شیوه‌ی کلی برای برداشت فولیکول‌ها از بانک مو وجود دارد:
*برداشت نواری: این شیوه در روش FUT استفاده می‌شود. در برداشت نواری، پوست را به شکل نواری باریک برش زده و برداشت می‌کنیم. سپس پوست بالا و پایین ناحیه‌ی برش را به هم بخیه می‌زنیم. این شیوه با ایجاد زخم و خونریزی همراه است.
*برداشت واحدهای فولیکولی: این شیوه در سایر روش‌های کاشت مو استفاده می‌شود و در آن هر فولیکول به طور مجزا و با استفاده از ابزارهای ظریف، از پوست خارج می‌شود. این شیوه زخمی روی پوست ایجاد نمی‌کند، خونریزی ندارد و نیازی به بخیه هم نیست. روش استخراج واحدهای فولیکولی با حداقل تهاجم انجام شده و به روش بدون جراحی مشهور است.
ابزارها و دستگاه‌ها
ابزارها و دستگاه‌های مختلف کاشت مو بیشتر در مرحله‌ی برداشت به کمک ما می‌آیند. در روش‌هایی که از برداشت واحدهای فولیکولی استفاده می‌شود، می‌توانیم استخراج فولیکول‌ها به شکل دستی یا اتوماتیک انجام بدهیم. این اصلی‌ترین وجه تفاوت بین روش‌های کم‌تهاجمی کاشت مو است.
*روش FIT: استفاده از پانچ و انبرک‌های دستی برای برداشت فولیکول‌ها
*روش SUT: استفاده از پانچ ماشینی و سیستم ساکشن برای برداشت فولکیول‌ها
*روش Micro FIT: استفاده از پانچ ماشینی با قابلیت تغییر سایز و سیستم ساکشن برای برداشت فولیکول‌ها
بهترین روش کاشت ریش و سبیل
هر کدام از روش‌های کاشت مو مزایا و معایب خاص خود را دارند. بهترین روش کاشت را در جلسه مشاوره با همفکری شما تعیین خواهیم کرد. به طور کلی ترجیح ما این است که از یکی از روش‌های کم‌تهاجمی کاشت مو استفاده کنیم. چون روش FUT ریکاوری سخت‌تر و عوارض بیشتری دارد.
مراحل کاشت ریش و سبیل
کاشت مو در صورت از پنج مرحله‌ی برنامه‌ریزی، بی‌حس کردن، برداشت، آماده‌سازی و کاشت تشکیل شده است.
برنامه‌ریزی
ابتدا باید ببینیم که برای رسیدن به تراکم دلخواه شما، به چند گرافت نیاز داریم. برای این کار روی صورت شما چند مثلث یا مستطیل فرضی رسم می‌کنیم و تعداد موهای موجود در آن‌ها را می‌شماریم. به این ترتیب می‌توانیم محاسبه کنیم که برای رسیدن به تراکم مد نظر شما، به چند گرافت نیاز داریم.
در مرحله‌ی بعد باید بانک مو را بررسی کنیم. موهایی که برای کاشت ریش و سبیل انتخاب می‌شوند، باید دو ویژگی داشته باشند:
*تا حد امکان ضخیم باشند چون موهای ریش و سبیل معمولاً ضخیم‌تر از موهای سر است
*واحدهای فولیکولی موجود در سر، بین یک تا چهار تار مو دارند ولی واحدهای فولیکولی ریش و سبیل، یک یا دو تار مو دارند. پس باید سعی کنیم در زمان برداشت گرافت‌ها، آن‌هایی را انتخاب کنیم که یک یا دو تار مو داشته باشند.
با در نظر داشتن این دو ویژگی، باید بهترین محل برای برداشت گرافت‌ها را در بانک مو مشخص کنیم.
بی‌حسی موضعی
برای مراحل استخراج و کاشت فولیکول‌ها نیازی به بی‌هوشی عمومی نیست و هردو مرحله را می‌توانیم با بی‌حسی موضعی انجام دهیم. داروی بی‌حسی موضعی به صورت تزریقی در بانک مو و در مراحل بعد به نواحی گیرنده (ریش و سبیل) تزریق می‌شود.
برداشت فولیکول‌ها از بانک مو
چگونگی انجام مرحله‌ی برداشت به روش کاشت ریش و سبیل بستگی دارد. در صورتی که از روش FUT استفاده شود، برشی در پشت سر ایجاد شده و پوست به همراه فوکلیکول‌هایش به شکل نواری برداشت می‌شود.
اگر از روش FIT یا سایر روش‌های کم‌تهاجمی استفاده شود، فولیکول‌ها به شکل واحدی یا دانه دانه استخراج می‌شوند. در این روش‌ها با استفاده از ابزاری به اسم پانچ، سوراخی در پوست ایجاد کرده و فولیکول را از بافت‌های مجاور جدا می‌کنیم. سوراخ ایجاد شده حداکثر یک میلی‌متر ضخامت دارد. برای همین خونریزی نخواهید داشت و نیازی هم به بخیه زدن نیست.
آماده‌سازی گرافت‌ها
مرحله‌ی آماده‌سازی گرافت‌های در کاشت ریش و سبیل نیاز به دقت و ظرافت زیادی دارد. کادر درمانی در این مرحله باید با استفاده از میکروسکوپ، واحدهای فولیکولی حاوی یک یا دو تار مو را آماده کنند. بیشتر اوقات وقتی یک واحد فولیکولی را از بانک مو استخراج می‌کنیم، کمی بافت پوستی اضافی در اطرافش وجود دارد. در کاشت موهای صورت این بافت اضافی باید با وسواس بیشتری نسبت به کاشت موی سر حذف بشود.
کاشت گرافت‌ها در نواحی ریش و سبیل
خط بالایی ریش را باید به نحوی بکاریم که شبیه به ریش طبیعی باشد. یعنی از گرافت‌های تک مویی استفاده کنیم و گرافت‌ها را به صورت پراکنده در پوست قرار دهیم. برای سایر نقاط تلاش می‌کنیم تا حداکثر تراکم را ایجاد کنیم. جهت قرار گیری فولیکول‌ها در پوست مهم است. مثلاً نباید خواب موهای ریش به سمت بالا باشد.
کاشت گرافت‌ها در روش FUT و سایر روش‌های کاشت ریش و سبیل از لحاظ تکنیکی تفاوتی ندارند. یعنی در همه‌ی روش‌ها به کمک پانچ سوراخ‌هایی در پوست ایجاد کرده و گرافت‌ها درون آن‌ها قرار می‌دهیم.
در روش‌های جدیدتر مثل micro FIT می‌توانیم از پانچ‌هایی با اندازه‌های مختلف استفاده کنیم. مثلاً از پانچ‌های ۰.۵ تا ۰.۷ میلی‌متری برای گرافت‌های تک مویی و از پانچ‌های ۰.۷ تا ۰.۸ میلی‌متری برای گرافت‌های دو تار مویی استفاده می‌کنیم. وقتی دستمان در انتخاب ضخامت پانچ باز باشد، نتایج کاشت ریش و سبیل طبیعی‌تر خواهد بود.
مراقبت‌های قبل و بعد از کاشت ریش و سبیل
قبل از کاشت ریش
توصیه‌هایی که در ادامه مطرح کرده‌ایم، برای رسیدن به نتایج ایده‌آل کاشت موی صورت و پیشگیری از عوارض جانبی ضروری هستند.
*از ۱۰ روز قبل از جلسه‌ی کاشت مو، داروهای حاوی آسپرین مصرف نکنید. در مورد مصرف داروهای رقیق کننده خون یا داروها ضد انعقادی، با پزشک خود مشورت کنید.
*حداقل از ۳ روز قبل از جلسه‌ی کاشت مو، نوشیدنی‌های الکلی و داروهای ضد التهابی (مثل ایبوپروفن یا ژلوفن) مصرف نکنید.
*مصرف ویتامین C به مدت یک هفته قبل از جلسه کاشت مو می‌تواند سرعت ترمیم التیام پوستی را بیشتر کند.
*در روز مراجعه به کلینیک، نوشیدنی‌های کافئین دار (قهوه، چای، نوشابه و انرژی‌زا) مصرف نکنید. کافئین می‌تواند خونریزی را افزایش بدهد.
*اگر داروی فیناستراید مصرف می‌کنید، از یک روز قبل از کاشت ریش و سبیل مصرف آن را متوقف کرده و تا ۶ ماه بعد از کاشت از مصرف آن پرهیز کنید.
بعد از کاشت ریش
کاشت ریش و سبیل دوره‌ی نقاهت دشواری ندارد. بعد از اتمام جلسه‌ی درمانی، معمولاً جایی از سر یا صورت‌تان پانسمان نمی‌شود و ممکن است فقط از آنتی‌بیوتیک موضعی به شکل کرم یا لوسیون برای پوشش نواحی گیرنده و بانک مو استفاده کنیم.
مراقبت‌هایی که باید بعد از کاشت انجام دهید، شامل موارد زیر است:
*روز بعد از کاشت باید صورت خود را با محلول ضدعفونی کننده مخصوص بشویید.
*در روز دوم باید صورت خود را با آب سرد و صابون مایع با pH ملایم بشویید.
*معمولاً بعد از سه روز تمام زخم‌های کوچک خوب می‌شوند.
*یک روز، چهار ماه و شش ماه بعد از کاشت ریش و سبیل باید برای چکاپ به کلینیک مراجعه کنید. زمان مراجعاتِ پیگیری را با شما هماهنگ می‌کنیم.
*ممکن است برای پیشگیری از عفونت‌ها، به شما آنتی بیوتیک خوراکی بدهیم. حتماً داروهای تجویز شده را در زمان مناسب و به طور کامل مصرف کنید.
*ورم صورت بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت بعد از کاشت به حداکثر خود می‌رسد و ظرف ۲ تا ۴ روز بعد می‌خوابد.
*۳ ماه بعد از کاشت، موهای کاشته شده می‌ریزند و کمی طول می‌کشد تا موهای جدید جوانه بزنند. حدود ۱ سال باید صبر کنید تا نتایج نهایی کاشت ریش و سبیل را مشاهده کنید ولی نتایج اولیه از ۴ تا ۶ ماه بعد از کاشت قابل مشاهده هستند.
