خال به علت تکثیر و فعالیت بیش از اندازه سلول های رنگدانه ساز (ملانوسیت) و غیررنگدانه ساز (کراتینوسیت) به اشکال، رنگ و اندازه های مختلف در صورت و بدن به وجود می آید.
خال ها به نوع مادرزادی و اکتسابی تقسیم می شوند. خال های اکتسابی معمولا بی خطر هستند و در سنین بالاتر و به تدریج ظاهر می شوند. تا زمانی که شواهد و مستندات تشخیصی مبنی بر بدخیم بودن خال اکتسابی وجود نداشته باشد، اجباری برای برداشتن آن وجود ندارد.
اما خال های مادرزی به ویژه خالهایی که قطرشان بیش از ۲۰ سانتیمتر است، مستعد بدخیمی هستند.
این نوع خالها به محض آن که وضعیت عمومی نوزاد در بدو تولد اجازه می دهد، باید از طریق جراحی برداشته شوند، اما در مورد خالهای کوچک مادرزادی، امکان کمتری برای بدخیمی وجود دارد و در صورتی که اندازه یا شکل این خالها دچار تغییراتی نشود، میتوان از کنارشان بدون نیاز به اقدام درمانی خاصی گذشت.
خال ها به دلایل مختلفی چون سابقه ژنتیک، تغییرات طبیعی هورمونی در سنین رشد، حاملگی، مصرف داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی (شیمی درمانی یا نور درمانی)، سوابق اختلالات هورمونی (کم کاری یا پرکاری تیروئید یا بیماری های داخلی متابولیک)، تماس با مواد سوزاننده و شیمیایی و تاثیر طولانی مدت نور خورشید ایجاد می شوند.
اما به وجود آمدن خال، تاثیر نامطلوبی بر زیبایی پوست شما خواهد داشت.
امروزه روش های مختلفی جهت خالبرداری وجود دارد که به حفظ زیبایی شما کمک خواهد کرد.
در ادامه به روش های مختلف موجود برای از بین بردن علامت خال اشاره شده است. در از بین بردن خال ابتدا پزشک متخصص باید معاینه ی دقیق برای تشخیص نوع خال انجام دهد و در صورت نداشتن عوارض جانبی قابل توجه، مجاز به برداشتن خال است.
زیرا در بین خال ها برخی جزو خال های خطرناک هستند و برداشتن انها توصیه نمی شود و تشخیص این مورد بر عهده ی پزشک متخصص است.
روش های مختلفی مانند لیزر، جراحی، لایه برداری، میکرودرم ابریژن برای از بین بردن و کمرنگ کردن خال وجود دارد که با توجه به عمق و نوع خال و موارد دیگر روش مناسب انتخاب می شود. تشخیص نوع روش درمان بر عهده ی پزشک متخصص است.
چه خال هایی را می توان برداشت؟
به طور کلی هر خالی که دارای یک یا چند نمای غیرمعمول بوده مانند عدم تقارن ضایعه، نامنظم بودن حاشیه و یکنواخت بودن رنگ خال یا اگر اندازه آن بیش از هفت میلیمتر باشد باید برداشته شود.
خالهایی که در سنین بالا به رشد خود ادامه میدهند یا دچار تیرگی و تغییر شکل میشوند را نیز باید برداشت.
قبلا بعضی از پزشکان توصیه میکردند خالهایی که در معرض اصطکاک یا تحریک مداوم هستند (مثل خالهایی که در ناحیه ریش آقایان هستند یا در ناحیه کمربند یا آرنج قرار دارند) چون احتمال بدخیم شدن دارند باید برداشته شود که امروزه چنین اعتقادی وجود ندارد.
البته بعضی خالها بد منظره و ناخوشایند هستند و بیمار از لحاظ زیبایی یا به اصرار اطرافیان برای عمل جراحی خال صورت مراجعه میکند که برداشتن خال در این موارد باید با دقت و رعایت اصول جراحی برای باقی نماندن یا به حداقل رساندن خطر جوشگاه عمل انجام شود.
درمان با لیزر
اغلب مجامع علمی دنیا، برداشتن خال با لیزر را تایید نمیكنند زیرا تاثیر اشعه لیزر روی سلولهای رنگدانهساز خال در درازمدت هنوز کاملا مشخص نیست.
همچنین نقص بزرگ این روش این است که نمونهای برای فرستادن به آزمایشگاه آسیبشناسی باقی نمیماند در صورتی که به عنوان یک قانون، هر بافتی از بدن به خصوص خال که برداشته میشود، باید برای آسیبشناسی به آزمایشگاه فرستاده شود.
درمان از طریق لیزر با توجه به نوع خال، عمق و وسعت آن طی یک یا چند جلسه صورت می گیرد. اگر عمق خال زیاد باشد روش های جراحی بر لیزر ترجیح داده می شوند.
جراحی
بهترین روش برای از بین بردن خال جراحی است. در روش لیزر فقط رنگ فعال خال از بین میرود و هنوز سلولهای خال باقی هستند. اما احتمال بازگشت خالی که با تیغ برداشته میشود بسیار کم است.
اگر خالی پر رنگ و مودار است، معمولا روش های جراحی توصیه می شود. اما اگر اندازه خال در حد میلیمتر و مسطح باشد، از روش لیزر به جای جراحی استفاده می شود. مثلا توصیه نمیشود فرد خال روی گردن یا سینه را بردارد، زیرا ریسک ایجاد گوشت اضافه در این نواحی بسیار بالاست.
اگر بعد از برداشتن، خال مجددا عود کرد حتما بایستی به پزشک مراجعه کرد. احتمال اسکار (باقی ماندن جای خال) بعد از عمل خال، بستگی به مهارت پزشک و نوع ترمیم پوست بیمار دارد.
برخی از افراد مستعد تشکیل پوست اضافه در محل عمل جراحی هستند و در بعضی نقاط بدن خطر تشکیل جوشگاه محل عمل بیشتر است.
